Oświadczenie o spełnieniu warunków udziału w postępowaniu może jednak stwarzać problemy.

Wreszcie obiecana druga część przemyśleń na temat dostarczania przez wykonawców dokumentów. Tym razem problem zupełnie nowy i zupełnie nie “rozpracowany” ani w orzecznictwie ani w literaturze.

Nowelizacja prawa zamówień publicznych, która miała miejsce w lipcu 2016 r. zmieniła moim zdaniem dość zasadniczo, uprawnienia zamawiającego w zakresie żądania oświadczenia o spełnieniu warunków udziału w postępowaniu.

Uchylono bowiem art. 44 ustawy, z którego wynikało jednoznacznie, iż złożenie owe oświadczeni jest obowiązkiem wykonawcy w każdym postępowaniu, a sam zamawiający nie ma prawa go z tego obowiązku zwolnić.

Zmieniły się także zasady żądania od wykonawców przez zamawiającego oświadczeń i dokumentów potwierdzających spełnianie warunków udziału w postępowaniu oraz niepodleganie wykluczeniu z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego.

Stosownie do art. 25 ust. 1 ustawy  w postępowaniu o udzielenie zamówienia zamawiający może żądać od wykonawców wyłącznie oświadczeń lub dokumentów niezbędnych do przeprowadzenia postępowania. Jednym z tych oświadczeń jest oświadczenie o spełnieniu warunków udziału w postępowaniu.

Brak warunków udziału a żądanie oświadczenia o spełnieniu warunków

Co jednak, gdy zamawiający nie stawia żadnego warunku udziału w postępowaniu?

Moim zdaniem nie ma prawa wówczas żądać oświadczenia o spełnieniu warunków. A to dlatego, że w miejsce art 44 (przewidującego bezwzględny obowiązek) wprowadzono art. 25a ust. 1, z którego wynika, że do oferty lub wniosku o dopuszczenie do udziału w postępowaniu wykonawca dołącza aktualne na dzień składania ofert lub wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu oświadczenie w zakresie wskazanym przez zamawiającego w ogłoszeniu o zamówieniu lub w specyfikacji istotnych warunków zamówienia.

Z kolei to w jakim “zakresie” sformułuje żądanie zamawiający musi być związane z jego prawnymi możliwościami, a te z kolei wynikają z art 25 ust. 1, który jasno stanowi, że żądać można tylko to, co jest niezbędne do przeprowadzenia postępowania. Oświadczenie o spełnieniu warunków udziału w postępowaniu przestaje być niezbędne, jeżeli zamawiający takich warunków w ogóle nie sprecyzował. Przepisy art. 25 ust. 1 i 25a ust. 1 są moim zdaniem ze sobą powiązane i należy je czytać łącznie próbując odpowiedzieć na pytanie o zakres uprawnień zamawiającego. Nie bez znaczenia jest także już sam fakt uchylenia art 44 ustawy z zawartym w nim kategorycznym obowiązkiem.

Zamawiający nie zawsze może żądać oświadczenia o spełnieniu warunków udziału

Wniosek z tego jest moim zdaniem taki: zamawiający ma prawo żądać złożenia oświadczenia o spełnieniu warunków udziału w postępowaniu wtedy i tylko wtedy, gdy takie warunki w ogóle sformułował, a nie tylko (jak często ma to miejsce) przepisał treść art. 22 ustawy Pzp.